Opis
Od 15 października 2010 do końca stycznia 2011 r. Muzeum Narodowe w Kielcach organizuje wystawę, prezentującą różnorodność wyrobów ceramicznych od pradziejów po wiek XX. Podziwiać będzie można ponad 200 obiektów, głównie naczyń, pochodzących z różnych epok. Bogatą historię ceramiki w Regionie Świętokrzyskim dokumentować będą znaleziska archeologiczne, najstarsze z nich z epoki neolitu (V tysiąclecie p.n.e.). Rozwojowi garncarstwa w naszym regionie sprzyjało występowanie bogatych złóż surowców ilastych, na bazie, których powstały liczne ośrodki garncarskie.
W XIX wieku powstały w naszym regionie wytwórnie ceramiki szlachetnej, produkujące początkowo fajans, a następnie porcelanę. Ta część ekspozycji obejmować będzie głównie wyroby fabryki ćmielowskiej, oraz przykłady form pochodzących z innych wytwórni. Pokaz wzbogacą unikatowe formy gipsowe, używane głównie do produkcji ozdobnych talerzy. Wystawie towarzyszyć będą filmy ukazujące proces toczenia naczyń oraz wyjaśniające technikę lepienia glinianych figur.
W trakcie trwania wystawy zorganizowane zostaną warsztaty plastyczne dla dzieci i młodzieży :
1. Nie święci garnki lepią - wykonywanie naczyń z glinianych wałków i taśm.
2. Lepimy gliniane gwizdki - pomaga nam w tym zawodowy ceramik.
Warto wiedzieć
Umiejętność lepienia naczyń glinianych pojawiła się w neolicie. Ceramikę lepiono ręcznie, przy użyciu tzw. techniki taśmowej, polegającej na nakładaniu kolejnych wałków gliny, a następnie wygładzaniu ścianek. Mniejsze naczynia wylepiano z jednego kawałka gliny.
Naczynia były potrzebne do przygotowywania, przechowywania i spożywania pokarmów. W większości kultur można dokonać podziału na tzw. ceramikę kuchenną (grubej roboty) i delikatną - stołową. W neolicie wyrobem ceramiki zajmowały się głównie kobiety. W momencie pojawienia się koła garncarskiego za toczenie naczyń wzięli się mężczyźni.
Znaczne zmiany w dziedzinie produkcji ceramicznej zaszły wraz z pojawieniem się w Polsce ludności celtyckiej (IV-III wiek p.n.e.), która z nowymi
formami naczyń przyniosła nową technologię: krążek garncarski, na którym obtaczano ceramikę luksusową.
Znaczny postęp w garncarstwie zaznaczył się około połowy X wieku w związku z pojawieniem się ulepszonego koła garncarskiego.
Ojczyzną porcelany są Chiny. W europie przez całe lata próbowano posiąść tajemnicę jej wytwarzania. Dokonał tego dopiero w 1709 roku nadworny alchemik Augusta II Mocnego.
Na naszym terenie wytwórnie ceramiki szlachetnej powstawały najliczniej w latach 30. i 50 XIX stulecia. Wyjątek stanowił zakład ćmielowski, którego
początki datuje się na 1804 rok.Przez ponad dwa wieki przeszedł on wiele przeobrażeń i do dziś stanowi rzadki przykład ciągłości rozwojowej.
Na wystawie pokażemy kolekcję ceramiki ćmielowskiej, która zilustruje przemiany stylistyczne i technologiczne oraz różnorodność wyrobów od początku działalności zakłau po XX wiek.
